تالار گفتگوی تخصصی بلاکچین و رمزارزها
شروع کننده موضوع 5 دی 1400 5:16 ب.ظ
در عصر اینترنت، اطلاعات و دیتا یعنی همه چیز! اما این همه اطلاعات کجا و چگونه ذخیره می شوند؟ ویدئوهای یوتیوب، تصاویر اینستاگرام، صفحات ویکی پدیا و یا اطلاعات پیامرسان ها و میلیاردها بایت اطلاعات دیگر که هر روز هم به مقدار آن افزوده می شود کجا ذخیره می شوند؟
مدل ذخیره سازی در حال استفاده
بیشتر دیتاهای آپلود شده بر روی اینترنت در تاسیسات فیزیکی عظیم که سرورهای ابری یا Cloud servers نام گرفته اند نگهداری می شوند. این تاسیسات شامل ده ها هزار کامپیوتر و سرور با فضای ذخیره سازی بسیار زیاد می باشند که در دیتاسنتر های بزرگ بر روی هم قرار گرفته اند. بیشتر آنها توسط غول های اینترنت از جمله Google ، Microsoft ، IBM و یا Amazon و غیره راه اندازی شده اند. هر کسی می تواند با پرداخت مبلغی به عنوان حق اشتراک از این سرویس دهنده ها فضای مناسب ذخیره سازی اجاره نماید. این سرویسی است که اکثر پلتفرم هایی که میشناسیم مانند یوتیوب و اینستاگرام از آن بهره می برند:
- زمانی که شما فایلی در یک سایت آپلود می کنید بر روی یک سرور ابری متمرکز ذخیره می شود
- دسترسی به این فایل ذخیره شده از طریق یک URL ثابت امکان پذیر است و هر زمان بخواهید از طریق آن آدرس URL به فایل خود دسترسی دارید
- وقتی که آدرس URL را در مرورگر خود وارد می کنید سرور مورد اشاره پیدا می شود و فایل مورد نظر برای شما نمایش داده می شود
- به این پروسه دسترسی داشتن به فایلها location-based addressing گفته می شود
اما مشکلات زیادی در استفاده از این سیستم و سرورهای متمرکز ذخیره دیتا و اطلاعات وجود دارد. الان می دانیم که مقدار زیادی از اطلاعات جهان روی سرورهای چند کمپانی عظیم نگهداری می شود، آیا این یک روش مطمئن و خوب است؟ آیا صحیح است که همه اطلاعات، تصاویر و ویدئوهای شما و... بر روی سرورهایی مثل Google Drive یا iCloud نگهداری شود در حالیکه هر لحظه ممکن است از نگهداری آنها منصرف شوند و همه موارد حذف شود؟ مطمئنا روش مناسبی نیست!
به عنوان مثال در تاریخ 4 اکتبر 2021 همگی شاهد بودیم که Facebook و Instagram و WhatsApp برای چند ساعت در دسترس نبودند و بطور ناگهانی شما دسترسی به هیچ اطلاعاتی روی این پلتفرم ها نداشتید فقط بخاطر اینکه محل ذخیره سازی اطلاعات این پلتفرم ها مشکل پیدا کرده بود و در دسترس نبود.
چنین قطعی هایی در اینترنت عادی شده! سرورهای متمرکز با مشکل روبرو می شوند و از دسترس خارج می شوند و URL های میزبانی شده توسط آنها از هیچ جا باز نمی شود. همچنین هکر ها ممکن است به یک دیتاسنتر و یا برخی سرورهای داخل آن حمله کنند و اطلاعات ذخیره شده را به سرقت ببرند یا حذف کنند. دولتمردان نیز می توانند روی این مراکز داده اعمال قدرت نمایند و اینترنت را سانسور کنند. همه این اقدامات امکان پذیر است چون مکان ذخیره سازی دیتا مشخص است! اما الان زمان خوبی است که شاهد تغییر در این سیستم باشیم و به سمت استفاده از روش های trustless حرکت کنیم و به یک شرکت و دیتاسنتر برای نگهداری اطلاعات نیاز نداشته باشیم. یکی از این روش های پیشرو، سیستم ذخیره سازی بین سیاره ای یا InterPlanetary File System و به اختصار IPFS می باشد.
IPFS چیست؟
سازندگان آن می گویند:" IPFS یک سیستم توزیع شده برای ذخیره و دسترسی به فایل ها، وب سایت ها، برنامه ها و داده ها است. " یعنی همه کاری که دیتاسنترهای centralized انجام می دهند را بصورت غیر متمرکز انجام دهید. یعنی اطلاعات کجا ذخیره می شود؟ پاسخ این است: در جهان توزیع می شود!
همانطور که Blockchain ها برای تایید اطلاعات به Node ها تکیه می کنند، IPFS نیز صدها هزار Node دارد ( کامپیوتر های شخصی که به IPFS متصل شده اند ) که هر کدام مقداری پهنای باند و فضای ذخیره سازی با این شبکه به اشتراک گذاشته اند.
یعنی مثلا اگر Wikipedia از IPFS برای ذخیره سازی دیتا استفاده کند این اطلاعات بر روی کامپیوتر های بسیاری توزیع و ذخیره می شوند بجای آنکه روی سرور های مشخص و متمرکز باشند و تا زمانی حتی فقط یک عدد از این کامپیوترها که اطلاعات یک صفحه را ذخیره کرده آنلاین باشد آن صفحه با همان لینک خودش در دسترس کاربران خواهد بود. این حالت برای باقی سایتها و پلتفرم ها نیز قابل استفاده می باشد.
با توجه به شبکه غیرمتمرکز ذخیره سازی اطلاعات و همچنین ناشناس و غیر متمرکز بودن Node ها، تشخیص اینکه اطلاعات یک صفحه روی کدام سرور یا نود نگهداری می شود امکان پذیر نمی باشد. چنین سرویسی احتمال در دسترس نبودن خدمات و اطلاعات را به شدت کاهش می دهد و همچنین امنیت اطلاعات را در مقابل هک و سانسور افزایش می دهد.
شروع کننده موضوع 5 دی 1400 5:58 ب.ظ
IPFS چگونه کار می کند؟
برخلاف سیستم آدرس location-based که در آن کاربر آدرس یک سرور خاص برای دریافت اطلاعات را استفاده می کند IPFS از سیستم آدرس content-based بهره می برد که کاربر با استفاده از ID منحصر بفرد یک فایل آن را از شبکه درخواست می کند. مروری کنیم بر روند آپلود و دسترسی به یک فایل روی IPFS :
- زمانی که یک فایل را بر روی ipfs آپلود می کنید به تکه های کوچکتر و رمزنگاری شده تقسیم می شود
- برای شناسایی فایل، شبکه به آن یک شناسه به عنوان Hash یا content identifier و به اختصار CID اختصاص می دهد
- زمانی که می خواهید به فایل دسترسی پیدا کنید با استفاده از CID مربوطه، شبکه از Node ها سوال می کند که کدام ها آن فایل را نگهداری می کنند
- هر نودی که آن فایل را نگهداری می کند آن را به شما ارسال می کند و در مرورگر شما نمایش داده می شود
- زمانی که فایل را دریافت می کند و روی سیستم شما Cache می شود شما هم به عنوان یک توزیع کننده آن فایل می توانید فعال باشید! اگر Cache را خالی کنید دیگر توزیع کننده نیستید! البته شما می توانید با ذخیره کردن آن فایل به عنوان یک توزیع کننده دائمی هم در شبکه فعال باشید
- همچنین هر زمان تغییری در یک فایل ایجاد شود و مجددا آپلود شود یک CID جدید دریافت می کند و نسخه های قبلی از طریق CID های پیشین همیشه روی ipfs در دسترس خواهند بود
اما آیا برای دسترسی به فایل ها باید hash یا CID پیچیده هر فایل و نسخه های جدیدتر آن را داشته باشیم؟ خیر، این فایها نیز می توانند مثل سایت ها و پلتفرمهای دیگر توسط دامین ها و آدرس های معمولی در دسترس باشند.
چرا باید از IPFS استفاده کنیم؟
با توجه به هر چه بیشتر دیجیتال شدن زندگی باید به مکان های امن تری جهت ذخیره اطلاعات دست پیدا کنیم. نمی توانیم برای کنترل حجم بزرگی از دیتا فقط به چند غول اینترنتی اعتماد و تکیه کنیم. بنابراین به چیزی مثل ipfs نیاز پیدا می کنیم.
مزایای استفاده از IPFS را بالاتر برای شما نوشتم ولی در کل دیتای شما بجای آنکه داخل یک سرور در مکان مشخص نگهداری شود روی تعداد زیادی کامپیوتر در سراسر جهان توزیع می شود و بصورت 100% در دسترس خواهد بود و اطلاعات شما تغییر ناپذیر ذخیره می شوند. اگر بدلیل سانسور جلوی نشر اطلاعات شما توسط دیتاسنتر متمرکز گرفته می شود با IPFS و سیستم توزیع آن دیگر مشکلی نخواهید داشت. بله، IPFS کنترل بی‌سابقه‌ای را که غول‌های فناوری امروز بر روی اینترنت دارند از بین می‌برد و آن را بین کاربران شبکه توزیع می‌کند و مهم‌تر از همه، اینترنت دموکراتیک تری ایجاد می‌کند که کاربر محورتر و در برابر دستکاری مقاوم تر است.
حدود 10 تا 15 سال پیش، داده‌ها چندان نگران کننده نبودند. اگر به خاطر داشته باشید، همه چیزهایی که ممکن است استفاده کرده باشید یک سرویس ایمیل، یک فروشگاه تجارت الکترونیک و شاید یک پلتفرم رسانه های اجتماعی است. امروز همه چیز تغییر کرده است. ما نیمی از عمر خود را در اینترنت می گذرانیم، و شما می توانید به اهمیت اینترنت بر اساس "وحشتی که وقتی نمی توانید به دنیای آنلاین دسترسی پیدا کنید یا وقتی «سرور از کار افتاده است»" فکر کنید. IPFS یک راه حل است که با قدرت Decentralization به شما اطمینان می دهد همواره به اطلاعات خود دسترسی خواهید داشت. عکس های شما، چت ها و ایمیل هایی شما و هر چیزی که در دنیای آنلاین دارید همواره آنلاین خواهند ماند.