امنیت تراکنش های بیتکوین

همراه با بیتکوین یک شعار معروف بوجود آمد: بانک خودت باش!

این جمله کوتاه و ساده ایست اما بیانگر این است که استفاده از بیتکوین کار بسیار پر مسئولیتی می باشد بدین معنا که برای استفاده از بیتکوین و سایر رمزارزهای ایجاد شده پس از آن، شما باید اطلاعات، دانش و مهارت کافی کسب کنید.

امنیت تراکنش بانکی:

الف- هنگامی که شما قصد دارید پول از طریق حواله بانکی برای شخص دیگری ارسال نمایید در صورت انصراف از انجام کار تا زمانی که کارمند بانک فرم حواله تکمیل شده توسط شما را در سیستم بانکی ثبت نکرده باشد می توانید از اجرای حواله منصرف شوید

ب- اما پس از اینکه کارمند بانک حواله را در سیستم ثبت نمود و پول از حساب شما وارد حساب مقصد شد در صورت نیاز باید مراحل اداری و حتی قضایی مختلفی را طی کنید تا بتوانید پول خود را پس بگیرید و چنانچه محق باشید به حق خود خواهید رسید.

در سیستم بانکی امنیت پول شما توسط سیستم های مالی و اداری و قضایی تامین می گردد.

اما این مراحل در شبکه بلاکچین بیتکوین چگونه است؟

الف- در مرحله نخست در شبکه بیتکوین نیز تا زمانی که درخواست تراکنش شما توسط کارمندان این شبکه ( که همان استخراج کنندگان یا ماینر ها می باشند ) تایید نشده باشد و همچنان در صف انتظار تایید شدن ( داخل mempool ) مانده باشد، فرصت دارید که از انجام تراکنش منصرف شوید. راهکارهایی مانند جایگزین کردن توسط کارمزد بیشتر یا به عبارتی Replace by Fee در برخی کیف پول ها مانند Ledger – Green Wallet – Electrum – Samourai و غیره تعبیه شده که به شما امکان تغییر آدرس مقصد تراکنش را می دهد اما این روش ها فقط تا قبل از اولین کانفیرم در بلاکچین کارآیی دارند.

RBF چیست؟

هر تراکنش بیتکوین زمانی که به شبکه ارسال می شود ابتدا در Mempool در حالت انتظار باقی می ماند تا یک ماینر آن را جهت کانفیرم کردن وارد یک بلوک کند. RBF یا Replace by Fee امکانی است که توسط برخی کیف پول ها ارائه می شود و به شما این امکان را می دهد که اگر تراکنش شما بدلیل کم بودن میزان Fee یا شلوغی شبکه مدت زیادی در صف انتظار یا Mempool باقی مانده است آن مبلغ را مجددا خرج یا Double Spend کنید.

بدین معنا که یکبار دیگر تراکنش کاملا مشابهی که دقیقا همان مبلغ را دارد و البته با تعیین Fee بیشتر و جذابتر برای ماینر ها به شبکه ارسال کنید. در این حالت Replace by fee به شبکه می گوید که تراکنشی که فی بالاتری دارد را جایگزین تراکنش قبلی نماید و تراکنش اول را لغو کند.

به عنوان مثال علی مقداری بیتکوین برای رضا با کارمزد بسیار کم در حد 2 دلار ارسال می کند چون عجله ای نداشته اما پس از مدتی رضا شکایت می کند که بخاطر تاخیر در رسیدن بیت کوین فرصت مناسبی را از دست خواهد داد. حالا علی قادر است تراکنش مشابه دیگری با مقدار مناسبی کارمزد ایجاد کند که سریعتر وارد بلوک و کانفیرم شود. یا اصلا علی از ارسال این مبلغ منصرف می شود پس تراکنش مشابه با آدرس دیگری که متعلق به خودش می باشد با کارمزد بیشتر را جایگزین می کند که بیتکوین مورد نظر برای رضا ارسال نشود بلکه به آدرسی از خود علی ارسال شود.

نکته مهم: تراکنش هایی که هنوز 0 کانفیرم دارند با اینکه مبلغ آنها در کیف پول مقصد ممکن است به موجودی نمایش داده شده اضافه شود، اصلا قابل اعتماد نیستند و فرستنده ممکن است به روش RBF آن تراکنش را به آدرس دیگری ارسال نماید. بنابراین همیشه جهت اطمینان از تسویه حساب حداقل منتظر اولین Confirm در شبکه بیتکوین باشید. تعداد 6 عدد تاییدیه در شبکه بیتکوین می تواند برای قطعی دانستن عملیات انتقال وجه مناسب باشد و شما را تا حدود زیادی از اتفاقات درون شبکه مانند فورک های تصادفی نیز ایمن کند.

ب- تا این مرحله از ارسال حواله بیتکوینی مانند آن است که هنوز کارمند بانک فرم درخواست حواله شما را در سیستم بانکی ثبت نکرده است. اما به محض اینکه تراکنش شما توسط اولین ماینر ها وارد یک بلوک از بلاکچین بیتکوین شود دیگر قابل تغییر نمی باشد و هیچ روشی برای جلوگیری از ارسال حواله یا پس گرفتن بیتکوین ارسال شده وجود ندارد. با تشکیل هر یک بلوک از بلوک های بعدی در زنجیره بلوکی بیتکوین تعداد تاییدیه ها یا به عبارتی Confirmation های تراکنش شما افزایش می یابد.

هیچ مرجع دولتی و قضایی در هیچ کشوری وجود ندارد که تراکنش بیتکوین شما را بتواند کنترل کند و آن را برگشت بزند یا صاحب کیف پول مقصد را شناسایی و مجبور به بازگرداندن بیتکوین های شما نماید. هیچ سازمانی دسترسی به برداشت از موجودی کیف پول ها یا مسدودسازی و حتی تحریم آنها ندارد.

بانک خودت باش یعنی حواستان باشد که استفاده از بیتکوین یک انتخاب با مسئولیت بسیار زیاد است. البته با پیشرفت روز افزون ابزارها و کیف پول ها، استفاده از تکنولوژی بلاکچین و بیتکوین با در نظر داشتن نکات امنیتی بسیار ساده شده و به یک انتخاب امن و ساده تبدیل شده است اما باز هم شما به عنوان کسی که مسئول دارائی خودتان هستید بایستی سطح دانش و اطلاعات خود را همواره بالاتر ببرید.